John Martin: schilder van de Apocalyps
Toen ik mijn bezoek aan Londen voorbereidde, waar ik de sciencefictiontentoonstelling ‘Out Of This World’ in de National Library wilde zien, bestudeerde ik de lijst met tentoonstellingen in de Britse hoofdstad. Mijn oog viel op ‘John Martin: Apocalypse’. Het Tate Britain museum toont schilderijen van de Victoriaanse schilder John Martin (1789 – 1854). De romantische kunstenaar is bekend omwille van zijn apocalyptische werken over ondergang, vernietiging en andere catastrofes. De tentoonstelling is natuurlijk geen SF of fantasy, maar blijkt toch een hoog sciencefictiongehalte te hebben. Het werd voor mij een ware ontdekking!
Symbiose van Kultuur en kultuur
John Martin genoot geen klassieke opleiding. Hij startte zijn carrière met het schilderen op glas en porselein. Heel zijn leven moest hij optornen tegen de critici en de gevestigde kunstopvattingen. Volgens de kunstkenners van zijn tijd was hij te populistisch. Hij vermengde immers de schone kunsten met populaire, spectaculaire onderwerpen. Hij beeldde grootse taferelen uit de Bijbel en de klassieke mythologie uit. Zijn beelden over de vernietiging van Pompeï, de verovering van Babylon en het Einde der Tijden waren in zijn tijd zeer populair. Sommige schilderijen maakten een tournee doorheen Engeland. Zo bereikte hij een publiek dat niet naar de galerijen en de academische kunst kwam kijken. De critici noemden dit dan weer “te commercieel”. Zijn triptiek ‘The Last Judgment‘ maakte zelfs een wereldtournee tot in de VS en Australië. Er zouden maar liefst acht miljoen mensen dit werk gezien hebben!
Openbaring
John Martins meesterwerk ‘The Last Judgment’ heeft een prominente plaats in de tentoonstelling gekregen. De triptiek bestaat uit ‘The Last Judgment’, ‘Great Day of His Wrath’ en ‘The Plains Of Heaven’ en illustreert zoals de titels aangeven het laatste boek van het Nieuwe Testament.
Een installatie van het theatergezelschap ‘Uninvited Guests’ brengt in de Tate Britain de drie schilderijen tot leven. Een tien minuten durende geluid- en lichtshow verandert de geschilderde taferelen zowaar in bewegende beelden: bliksemschichten klieven door de lucht, dreigende wolken drijven voorbij en de aarde beeft. Ondertussen worden fragmenten uit de Openbaring van Johannes en besprekingen door zijn tijdgenoten voorgelezen.
Filmisch massatafereel
Wanneer je voor zijn schilderijen staat, krijg je de indruk naar een still van een epische film te kijken. John Martin toonde veel massataferelen, waarbij hij steeds een heel verhaal vertelt. John Martin wordt dan ook als de filmische schilder bij uitstek beschouwd. Regisseurs D.W. Griffith, Cecil B de Mille en George Lucas lieten zich door hem inspireren. Gezien hun beider voorkeur voor apocalyptische taferelen, is het niet verbazend dat ook Roland Emmerichs rampenfilms verwantschap met het werk van John Martin vertonen. De begeleidende brochure van de tentoonstelling noteert ook lovende uitspraken van striptekenaar Alan Moore en schrijver H.P. Lovecraft over John Martin.
Zeedraken en andere dinosaurussen
John Martin heeft als één van de eersten een dinosaurus getekend. Dokter Gideon Mantell had samen met zijn vrouw Mary Ann Woodhouse de resten van een Iguanodon opgegraven. De dokter trok de conclusie dat dit een uitgestorven dier was. Hij vroeg John Martin om zijn boek ‘The Worlds Of Geology‘ te illustreren. Een exemplaar van dit boek ligt in de Tate Britain opengeslagen op John Martins illustratie ‘The Country Of The Iguanodon’. Later zou hij ook ‘The Great Sea Dragons As They Lived’ tekenen, eveneens over dinosaurussen. Deze prent staat in ‘The Book Of The Great Sea Monsters‘ van Thomas Hawkins. John Martins tekeningen van dinosaurussen inspireerden Ray Harryhausen voor zijn monsters uit ‘Clash Of The Titans‘.
De laatste mens op aarde
‘The Last Man’ is het laatste schilderij dat van John Martin getoond wordt. Dit was een illustratie van het gelijknamige gedicht van Thomas Campbell over een ecologische ramp. De uitleg bij het werk leest bijzonder actueel: “Campbells tekst maakt deel uit van een literaire trend om opkomende apocalyptische scènes uit te beelden. Dit sloot aan bij de angst van zijn tijdgenoten voor de komst van een nieuw wereldrijk, ecologische veranderingen en wereldwijd conflict”.
De tentoonstelling eindigt met pure SF. Glenn Brown heeft ‘The Great Day Of His Wrath’ (een van de drie schilderijen van de Last Judgment triptiek, herwerkt en er futuristische gebouwen aan toegevoegd.
‘Out Of This World’ in de British Library is jammer genoeg voorbij. Maar ‘John Martin: Apocalypse’ kan je nog tot 15 januari 2012 bezoeken.
JOHN MARTIN: APOCALYPSE
Van 21 september 2011 tot 15 januari 2012
Tate Britain, Millbank, Londen
Met dank aan de persdienst van Tate Britain voor de foto’s:
John Martin, The Fall of Babylon 1819, Oil on canvas, 1550 x 2440 mm, Private Collection
John Martin, The Great Day of His Wrath 1851-3, Tate
John Martin, Belshazzar’s Feast, 1820, Oil on canvas, 160 x 249 cm, Private Collection, Photo © Christie's Images/ The Bridgeman Art Library
John Martin, Destruction of Sodom and Gomorrah, 1852, Oil on canvas, 136.3 x 212.3 cm, Laing Art Gallery, Tyne & Wear Archives & Museums.
Meer info:
www.tate.org.uk/britain
Cerberus dankt de Tate Galery voor het eenmalig gebruik van de persfoto's, die op generlei wijze mogen gekopieerd of gebruikt worden. Het copyright van
de beelden ligt bij de eigenaar(s) van het schilderij.
Toen ik mijn bezoek aan Londen voorbereidde, waar ik de sciencefictiontentoonstelling ‘Out Of This World’ in de National Library wilde zien, bestudeerde ik de lijst met tentoonstellingen in de Britse hoofdstad. Mijn oog viel op ‘John Martin: Apocalypse’. Het Tate Britain museum toont schilderijen van de Victoriaanse schilder John Martin (1789 – 1854). De romantische kunstenaar is bekend omwille van zijn apocalyptische werken over ondergang, vernietiging en andere catastrofes. De tentoonstelling is natuurlijk geen SF of fantasy, maar blijkt toch een hoog sciencefictiongehalte te hebben. Het werd voor mij een ware ontdekking!
Symbiose van Kultuur en kultuur
John Martin genoot geen klassieke opleiding. Hij startte zijn carrière met het schilderen op glas en porselein. Heel zijn leven moest hij optornen tegen de critici en de gevestigde kunstopvattingen. Volgens de kunstkenners van zijn tijd was hij te populistisch. Hij vermengde immers de schone kunsten met populaire, spectaculaire onderwerpen. Hij beeldde grootse taferelen uit de Bijbel en de klassieke mythologie uit. Zijn beelden over de vernietiging van Pompeï, de verovering van Babylon en het Einde der Tijden waren in zijn tijd zeer populair. Sommige schilderijen maakten een tournee doorheen Engeland. Zo bereikte hij een publiek dat niet naar de galerijen en de academische kunst kwam kijken. De critici noemden dit dan weer “te commercieel”. Zijn triptiek ‘The Last Judgment‘ maakte zelfs een wereldtournee tot in de VS en Australië. Er zouden maar liefst acht miljoen mensen dit werk gezien hebben!
Openbaring
John Martins meesterwerk ‘The Last Judgment’ heeft een prominente plaats in de tentoonstelling gekregen. De triptiek bestaat uit ‘The Last Judgment’, ‘Great Day of His Wrath’ en ‘The Plains Of Heaven’ en illustreert zoals de titels aangeven het laatste boek van het Nieuwe Testament.
Een installatie van het theatergezelschap ‘Uninvited Guests’ brengt in de Tate Britain de drie schilderijen tot leven. Een tien minuten durende geluid- en lichtshow verandert de geschilderde taferelen zowaar in bewegende beelden: bliksemschichten klieven door de lucht, dreigende wolken drijven voorbij en de aarde beeft. Ondertussen worden fragmenten uit de Openbaring van Johannes en besprekingen door zijn tijdgenoten voorgelezen.
Filmisch massatafereel
Wanneer je voor zijn schilderijen staat, krijg je de indruk naar een still van een epische film te kijken. John Martin toonde veel massataferelen, waarbij hij steeds een heel verhaal vertelt. John Martin wordt dan ook als de filmische schilder bij uitstek beschouwd. Regisseurs D.W. Griffith, Cecil B de Mille en George Lucas lieten zich door hem inspireren. Gezien hun beider voorkeur voor apocalyptische taferelen, is het niet verbazend dat ook Roland Emmerichs rampenfilms verwantschap met het werk van John Martin vertonen. De begeleidende brochure van de tentoonstelling noteert ook lovende uitspraken van striptekenaar Alan Moore en schrijver H.P. Lovecraft over John Martin.
Zeedraken en andere dinosaurussen
John Martin heeft als één van de eersten een dinosaurus getekend. Dokter Gideon Mantell had samen met zijn vrouw Mary Ann Woodhouse de resten van een Iguanodon opgegraven. De dokter trok de conclusie dat dit een uitgestorven dier was. Hij vroeg John Martin om zijn boek ‘The Worlds Of Geology‘ te illustreren. Een exemplaar van dit boek ligt in de Tate Britain opengeslagen op John Martins illustratie ‘The Country Of The Iguanodon’. Later zou hij ook ‘The Great Sea Dragons As They Lived’ tekenen, eveneens over dinosaurussen. Deze prent staat in ‘The Book Of The Great Sea Monsters‘ van Thomas Hawkins. John Martins tekeningen van dinosaurussen inspireerden Ray Harryhausen voor zijn monsters uit ‘Clash Of The Titans‘.
De laatste mens op aarde
‘The Last Man’ is het laatste schilderij dat van John Martin getoond wordt. Dit was een illustratie van het gelijknamige gedicht van Thomas Campbell over een ecologische ramp. De uitleg bij het werk leest bijzonder actueel: “Campbells tekst maakt deel uit van een literaire trend om opkomende apocalyptische scènes uit te beelden. Dit sloot aan bij de angst van zijn tijdgenoten voor de komst van een nieuw wereldrijk, ecologische veranderingen en wereldwijd conflict”.
De tentoonstelling eindigt met pure SF. Glenn Brown heeft ‘The Great Day Of His Wrath’ (een van de drie schilderijen van de Last Judgment triptiek, herwerkt en er futuristische gebouwen aan toegevoegd.
‘Out Of This World’ in de British Library is jammer genoeg voorbij. Maar ‘John Martin: Apocalypse’ kan je nog tot 15 januari 2012 bezoeken.
JOHN MARTIN: APOCALYPSE
Van 21 september 2011 tot 15 januari 2012
Tate Britain, Millbank, Londen
Met dank aan de persdienst van Tate Britain voor de foto’s:
John Martin, The Fall of Babylon 1819, Oil on canvas, 1550 x 2440 mm, Private Collection
John Martin, The Great Day of His Wrath 1851-3, Tate
John Martin, Belshazzar’s Feast, 1820, Oil on canvas, 160 x 249 cm, Private Collection, Photo © Christie's Images/ The Bridgeman Art Library
John Martin, Destruction of Sodom and Gomorrah, 1852, Oil on canvas, 136.3 x 212.3 cm, Laing Art Gallery, Tyne & Wear Archives & Museums.
Meer info:
www.tate.org.uk/britain
Cerberus dankt de Tate Galery voor het eenmalig gebruik van de persfoto's, die op generlei wijze mogen gekopieerd of gebruikt worden. Het copyright van
de beelden ligt bij de eigenaar(s) van het schilderij.